Jak dobrać buty do biegania? Czy podczas wyboru kierować się typem nawierzchni? Co to znaczy, że konkretny model butów dedykowany jest dla biegaczy ze stopą neutralną, pronującą lub supinującą? Co jeszcze wziąć pod uwagę? – to tylko cztery przykłady pytań z długiej listy wątpliwości pojawiających się w trakcie poszukiwania idealnego obuwia biegowego.

Prawda jest taka, że bez technicznej odzieży można biegać. Prawą jest również to, że bez dobrze wyglądającego zegarka GPS realizacja treningu także jest możliwa. Trzecią z prawd jest fakt, że buty do biegania należy mieć prawidłowo dobrane, gdy chce się trenować komfortowo, unikać kontuzji czy urazów oraz, aby rozwijać się jako sportowiec. Nie będzie to kolejny materiał o tym, jak w domowym zaciszu zbadać własne stopy i samodzielnie ustalić, czy potrzebujemy butów neutralnych czy stabilizujących. Nie będzie to także artykuł o konkretnej sieci sklepów, do której należy się udać, aby wybrać te najlepsze buty. Pisząc ten artykuł przyświeca mi idea zaprezentowania tego, co się stanie, gdy prawidłowo (z udziałem eksperta) dobierzemy buty do biegania, które będą odpowiednie względem objętości jaką się biega, nawierzchni, wagi czy pozostałych parametrów.

Zostałem zaproszony przez markę ASICS do wzięcia udziału w akcji Znajdź Swoje Idealne Buty (w mediach społecznościowych pod hasztagiem ‪#‎ZnajdźSwojeIdealneButy‬). W polskiej odsłonie tej kampanii chodzi o to, że wybrane osoby otrzymały niebywałą możliwość przetestowania butów do biegania ASICS, ale wcześniej poproszone zostały o odwiedzenie lokalnego (wskazanego przez ASICS) sklepu, w celu doboru z udziałem profesjonalisty odpowiednich butów na testy. ASICS posiada ogromny wachlarz propozycji dla sportowców (w tym przypadku biegaczy) będących na przeróżnym poziomie, od amatorów po zawodowców. Jednak duża liczna osób kieruje się częściej m.in. wyglądem butów czy ich ceną, niż posiadanym typem stopy czy masą ciała. ASICS przyjrzał się tym zachowaniom, co pozwoliło na wyciągnięcie pewnych wniosków. Według badań ASICS nawet 82% biegaczy może biegać w źle dobranych butach. ASICS postanowił to uświadomić, walczyć z tym i pokazać (z udziałem wybranych osób), dlaczego warto poświęcić dłuższą chwilę na przemyślenie tej kwestii.

Jak już wspomniałem, nie będzie to tekst o tym, jak dobrać buty do biegania posiłkując się domowym testem. Wydaje mi się, że jednym z najpopularniejszych takich testów jest ten z udziałem kartki i mokrej stopy. Na kartce czy arkuszu papieru stajemy mokrą stopą po to, aby przeanalizować odcisk. Na tej podstawie możemy samodzielnie „określić” typ stopy potrzebny nam do tego, aby kupić buty do biegania np. przez sklep internetowy, czyli bez przymierzania i tracenia czasu na dojazd do jakiegoś miejsca. Nie będzie to materiał także o innych testach. Skupię się na procesie, jaki przeszedłem w celu wybrania mojej pary butów i o tym, co dają dobrze dobrane do stóp buty do biegania.

Z zaproszenia skorzystałem i udałem się do wskazanego sklepu biegacza. Nie anonsowałem swojego przybycia, nie podszedłem do konkretnego eksperta z pytaniem, że mam zaproszenie od ASICS i co dalej mam robić (lub co dalej będziemy robić z ekspertem). Wziąłem sobie za cel postawienie się w roli typowego klienta, ale takiego, który nic nie wie (uśmiech). Być może to jest właśnie „typowy” klient, ale musiałaby to potwierdzić obsługa (uśmiech). Na twarz otrzymałem kilka pytań:

– jak długo (ile lat) już biegam?
– czy zdarzały mi się jakieś kontuzje lub urazy?
– jak dużo kilometrów pokonuję w ciągu tygodnia, miesiąca?
– po jakiej nawierzchni najczęściej trenuję (będę trenować w nowych butach)?
– czy poszukuję butów bardziej treningowych, a może startowych?
– jaka jest moja masa ciała?
– jaki jest rozmiar butów, w których przyszedłem?

To pierwszy zestaw, który otwiera oczy, że dobór butów do biegania nie jest sprawą tak oczywistą, jak by się mogło wydawać. Po serii pytań zostałem poproszony o ściągnięcie butów, pozostanie w skarpetach i to, aby usiąść. Ekspert podstawił metalowy „przyrząd do mierzenia”, aby sprawdzić długość mojej stopy – lewej i prawej. O wskazaniach poinformował i poprosił, aby wstać. W takiej pozycji stopa się wydłużyła o jeden rozmiar – 1 cm! Jest to spowodowane naciskiem całego ciała i trochę innym ułożeniem kości stóp. Jest to całkowicie zrozumiałe i logiczne. Dodatkową kwestią, która wychodzi przy doborze butów do biegania jest fakt, że biegacz powinien zakupić model z wkładką dłuższą niż ta, którą posiada w butach do codziennego użytkowania. Stopy „puchną” w miarę narastającego zmęczenia, więc gdy poszukujemy butów treningowych, ten stan rzeczy powinniśmy odpowiednio uwzględnić. W moim przypadku jest tak, że typowe buty do chodzenia kupuję w rozmiarze 45 (tak wiem, kosmos), a biegowe poszukuję w zależności od modelu czy producenta w rozmiarach od 46, przez 46 i pół, nawet do 47!

Nastał czas na sprawdzenie, jak zachowują się moje stopy podczas naturalnego ruchu. Poproszono mnie o truchtanie w jedną stronę i powrót, tak kilkanaście razy. Za każdym razem pracę moich stóp oceniał ekspert. Poinformował później, że moje stopy przetaczają się do wewnątrz w momencie, w którym stawiam je na podłożu. I, że najlepsze dla mnie będą buty stabilizujące po to, aby na wszelki wypadek zapobiegać urazom stawów, ścięgien czy mięśni. Na marginesie powiem, że w takich butach faktycznie biegam. Dodam także, że innym sposobem, aby ustalić własny typ stopy jest przeprowadzenie badania z wykorzystaniem ASICS FOOT ID. Jest to specjalna bieżnia, do której podłączone są kamery i czujniki śledzące ruch naszych stóp podczas biegania. Test odbywa się w ruchu, ponieważ jesteśmy proszeni o założenie butów do biegania i wykonanie testowego treningu na bieżni ASICS. Taki test można bezpłatnie wykonać m.in. na stoiskach ASICS podczas targów sportowych przed dużymi wydarzeniami biegowymi m.in. ORLEN Warsaw Marathon. Ja widziałem to urządzenie wielokrotnie, więc szczerze zachęcam do udziału w takim badaniu.

Na tym etapie ekspert zaproponował mi konkretne modele butów do biegania. Z oferty japońskiego producenta wchodziły w grę szczególnie dwa buty – ASICS GEL-Kayano 26 oraz ASICS GT-2000 7. Pierwszy z nich już testowałem i miałem świadomość, że sprawdziły się podczas treningów. Postanowiłem skorzystać z drugiej możliwości i wybrać ASICS GT-2000 7. Zostały dobrane zgodnie ze sztuką, podczas truchtania w sklepie wydały mi się być ciekawym modelem, ale także świetnie wyglądały na stopach. Tak oto prezentuje się pierwsza część akcji Znajdź Swoje Idealne Buty od ASICS. To, co było później zależało już tylko ode mnie. W tym czasie oceniałem to, jak biega mi się w obuwiu wybranym przez eksperta oraz to, czy było warto fatygować się do sklepu i poświęcić czas na dłuższą rozmowę.

ASICS GT-2000 7 jest jednym z najbardziej amortyzowanych treningowych butów do biegania dla osób z nadmiernie pronującą stopą. Przeznaczone do tych sesji, które wykonywane są na twardych nawierzchniach typu asfalt, kostka brukowa czy innych przeróżnych miejskich podłożach. Ten model sprawdzi się podczas długich treningów, gdy potrzebujemy dużej dawki amortyzacji i stabilizacji. W porównaniu z pozostałymi modelami butów ASICS można powiedzieć, że GT-2000 jest trochę jak młodszy brat KAYANO, od którego ustępuje tylko trochę prostszą cholewką oraz nieco mniejszą amortyzacją. W obu tych modelach ASICS zastosował wiele podobnych rozwiązań technologicznych m.in. system DUOMAX, który wspomaga pracę stóp i przeciwdziała nadpronacji; technologię TRUSSTIC SYSTEM, Guidance line, system GEL, czy podeszwę środkową wykonaną z lekkiej pianki w technologii FLYTEFOAM. ASICS GT-2000 ma być solidnym, z klasyczną konstrukcją, dobrze zamortyzowanym butem do codziennych treningów. Czy tak faktycznie jest? Czy buty sprawdziły się podczas moich sesji?

Wydaje mi się, że pierwsze bieganie zawsze wychodzi mi tak samo. Zakładam, że zapoznam się z nowymi butami poprzez względnie krótki dystans oraz względnie spokojne tempo. Wychodzi jednak jak zawsze, czyli jak tylko mam czas na bieganie, tak atakuję mocno. Z wyjątkiem weekendów, podczas których cenię sobie to, że zabieram na trening wygodne buty i biegnę przed siebie. Im dłużej i dalej, tym lepiej. Wracając do pierwszego treningu w ASICS GT-2000 to byłem pozytywnie zaskoczony tym, jak wygodnie leżą na stopach i jak dobrze się w nich biega. Zrobiłem szybsze 9 kilometrów, które dały mi jakiś podstawowy ogląd spawy. Jak się później zorientowałem, był to dopiero początek interesującej i całkiem zażyłej relacji pomiędzy mną, a tymi butami.

Podczas recenzji butów ASICS za często używam słów perfekcyjny, genialny, dopracowany. Dlatego tym razem opisując cholewkę skorzystam z porównania jej do wnętrza auta. Jak w dobrym klasyku, w którym siedzi się przyjemnie, komfortowo, miękko, tak identycznie jest w środku butów ASICS GT-2000 7. Skóra stóp jest otoczona przez przyjemnie miękki materiał, który dopasowuje się do kształtu naszej kończyny. Nie trenowałem w poprzedniej wersji tych butów, ale ASICS informuje, że w najnowszej odsłonie zastosowano ulepszoną, bardziej wytrzymałą cholewkę oraz dodano więcej przestrzeni na palce.

Jednak nie jest to klasyk pozbawiony niektórych cech sportowego auta. Jeśli wdepnie się w podłogę pedał gazu, to buty radzą sobie równie dobrze. Stopa nie lata we wnętrzu cholewki jak oszalała, przez co utracilibyśmy kontrolę nad biegiem, lecz pozostaje w tym samym miejscu. Stabilność jest tutaj na wysokim poziomie i pozwala na komfortowe bieganie, tak przy wyższych prędkościach, jak i podczas chęci wykonania bardziej rekreacyjnego treningu. Moje odczucia są bardzo pozytywne, bo jest to pierwsza faktyczna cecha, która pozwala zabierać te buty do biegania na przeróżne typy treningów. W tym kontekście potwierdza się założenie producenta, że są to buty do wszystkiego, gdy będziemy poruszać się po twardych nawierzchniach. W tym miejscu warto mocniej podkreślić, że buty ASICS GT-2000 dedykowane są właśnie pod asfalt czy kostkę brukową. Bieżnik nie jest ani agresywny, ani głęboki, więc nie poszalejemy w tych butach na błotnistych trasach. Na twardej ubitej ziemi, którą spotkać możemy w parkach, czy gdzieś poza miastem, nie ma jeszcze problemów. Buty jednak nie zdadzą egzaminu, gdy teren stanie się bardziej wymagający, grząski, bardziej leśny itd. Wówczas lepiej jest wybrać inne buty do biegania.

Według badań ASICS nawet 82% biegaczy może biegać w źle dobranych butach. To pociąga u tych sportowców duże ryzyko kontuzji czy urazów. Prawidłowo dobrane buty do biegania skutecznie zredukują to ryzyko, ale to nie oznacza, że kontuzje będą nas omijać szerokim łukiem. W dalszym ciągu nadmierny trening będzie prowadzić do problemów. Tak samo będzie, gdy zaniedbamy regenerację przy jednoczesnym forsownym bieganiu. Istotą posiadania odpowiednio dopasowanych butów do biegania – pod względem typu stopy, jej szerokości, długości, ogólnego kształtu – jest to, że zyskamy na komforcie, będziemy w stanie biegać coraz dłuższe treningi, a odpowiednia konstrukcja butów będzie asekurować nasze stopy podczas każdego ich ruchu. To wszystko przełoży się na większą radość z treningu i bezpieczeństwo.

W sklepie biegacza wybrano dla mnie te buty z uwagi na kilka rozwiązań technologicznych zastosowanych przez ASICS. Model GT-2000 7 dzięki systemom wsparcia zapewnia lepszą stabilność, która chroni stopy przed przemieszczaniem się w butach. Na tak dobrą stabilizację stóp działa TRUSSTIC SYSTEM, który znajduje się w połowie długości podeszwy buta. Jest to specjalny mostek, który m.in. zapobiega niepożądanym ruchom bocznym. Później jest technologia Guidance Line, która przeszywa podeszwę wzdłuż i jest rozwiązaniem wspomagającym tor ruchu stopy. Jest jeszcze system Duomax, który wspiera łuk stopy i czuwa nad nadmierną pronacją. Dodatkowo jest także bardzo sztywny zapiętek, który utrzymuje stopy w konkretnym miejscu i to nawet podczas bardzo dynamicznego i szybkiego treningu. Wszystkie te składowe daje się wręcz „poczuć” podczas biegu. Mam tutaj na myśli całość, czyli ogólne odczucia jakie towarzyszyły mi podczas treningów. Świetne trzymanie stóp w butach (i to już niezależnie od tego, ile części składowych butów nad tym czuwa) jest kolejnym elementem, który wpływa na tak pozytywny odbiór modelu ASICS GT-2000 7.

Do kolejnego wątku, który za chwilę się pojawi, nie chcę wprowadzać technologicznych nazw wykorzystywanych w ASICS. Już po omówieniu elementów butów, które pracują nad jego stabilizacją widać, że gdy zacznę omawiać podeszwę środkową, trzeba będzie używać kolejnych obco brzmiących pojęć. Zawsze od tego uciekałem, więc wspomnę o tym, co czuję, gdy mam na stopach buty ASICS GT-2000 i biegam w nich po twardych nawierzchniach.

Żywiołem butów jest twarda nawierzchnia, do której śmiało można zaliczyć asfalt, kostkę brukową czy płyty chodnikowe. To na takim podłożu odczuwam odpowiednią amortyzację. Sięgnąłem po słowo odpowiednią, ponieważ nie jest za dużo, a tyle, ile jej potrzeba. W takcie lądowania faktycznie daje się poczuć, że podeszwa amortyzuje i przejmuje na siebie część wstrząsów oraz siłę uderzenia o podłoże. Zapewnia to większy komfort zarówno w trakcie krótkich przebieżek, ale także podczas długich treningów. ASICS GT-2000 7 przyjmują na siebie wspomniane wstrząsy, które w innym przypadku zmęczyłyby bardziej mięśnie nóg, a to pozwala mi przebiec kilka dodatkowych kilometrów. Może to zabrzmi nazbyt szumnie, że buty na coś pozwalają, ale gdy ma się dobrą amortyzację, mniej zmęczone nogi, to można trenować dłużej. Jest to niepodważalny fakt. I tak jest, gdy na stopach goszczą ASICS GT-2000.

Po drodze, gdy zagłębiłem się bardziej w systemy kontrolujące nadpronację oraz to, jak mi się w tych butach biega, pominąłem wątki z zapiętkiem, sznurówkami czy bieżnikiem. Teraz to nadrobię. Otóż zapiętek, poza tym co już o nim powiedziałem, jest miękko obszyty, perfekcyjnie utrzymuje stopę, zaś podczas dłuższych treningów nie pojawiły się żadne problemy ze ścięgnem Achillesa czy skórą stóp. Sznurowadła nie rozwiązują się. Wystarczy je tylko dobrze zawiązać i tyle, bo praktycznie przez cały trening o nich można zapomnieć. Bieżnik – mówiłem już o tym, że nie nadaje się do biegów trailowych – jest płaski i typowy dla butów na asfalt. Ostatnią kwestią związaną z butami jest ich cena – 580 zł. Taka widnieje na oficjalnej stronie ASICS.

Czas na ostateczny bilans. Cieszę się, że miałem okazję uczestniczyć w akcji Znajdź Swoje Idealne Buty. Dziękuje marce ASICS za zaproszenie. Cieszę się także z tego, że udało mi się napisać ten materiał, bo mam nadzieję, że część biegaczy weźmie sobie do serca to, że aby trenować przy małym ryzyku kontuzji, czerpać dużą radość z pokonywania kilometrów, posiadać zdrowe stopy wolne od odcisków czy schodzących paznokci, trzeba odpowiednich butów. Jak dobrać buty do biegania? Na pewno nie w domowym zaciszu studiując informacje na blogach czy portalach, ale fizycznie pójść do sklepu dla biegaczy i poprosić profesjonalistę o pomoc. Tylko tak będziemy w stanie uniknąć bólu stóp, mięśni czy stawów. Życzę wszystkim biegaczom znalezienia swoich Idealnych Butów. Pytanie do Was. Czy mieliście kiedyś problemy ze źle dobranymi butami? Jakie były tego efekty? Ból? Niechęć do biegania? Z góry dziękuje za wszelkie opinie!