Technologia optycznego pomiaru tętna na nadgarstku już na dobre wkradła się nie tylko do świata sportu, ale z powodzeniem stosowana jest również w szpitalach podczas wielu badań pacjentów i ich monitorowania. W sporcie wykorzystywana głównie w trakcie ćwiczeń, śledzenia dziennej aktywności fizycznej i snu. Jak działa technologia pomiaru tętna na nadgarstku? Co może zrobić użytkownik, aby taki pomiar był jak najbardziej dokładny?
Można śmiało postawić tezę, że dzisiejsza technologia optycznego pomiaru tętna rozwinęła się w głównej mierze dzięki dostrzeżeniu jej ogromnych, nieinwazyjnych możliwości w medycynie. To właśnie ta branża jako jedna z pierwszych sięgnęła po urządzenia wyposażone w optyczny pomiar wartości tętna. Jak podaje jeden z największych producentów elektroniki użytkowej – amerykański koncern Fitbit – od około 2007 roku nastąpił bardzo mocny wzrost zainteresowania sprzętem, który będzie mógł optycznie badać tętno. W tym samym czasie podczas wielu badań klinicznych korzystano z niezwykle drogich elektrokardiogramów (EKD), których wartość niejednokrotnie przewyższała kwotę kilku tysięcy dolarów. Sportowcy i zwolennicy zrzucenia zbędnych kilogramów korzystali wówczas z różnych nadajników monitorujących tętno zakładanych na klatkę piersiową, ale wielu z nich po długim ich noszeniu doznawała licznych otarć i podrażnień skóry. Pojawianie się coraz częstszych opinii, że potrzebna jest alternatywna metoda mierzenia tętna, ponieważ tradycyjna jest mało komfortowa, wymusiło na wielu producentach zmiany. Jednak, aby taki sprzęt znalazł liczne grono swych odbiorców, potrzebne było zachowanie dwóch czynników – przystępnej ceny i wielkości urządzenia, które nie będzie utrudniać ruchów użytkownika. Wszystko to stało się motorem napędowym do tworzenia technologii optycznego rejestrowania tętna.
Dlaczego właśnie tętno spodobało się naukowcom? Najprościej odpowiadając, wartość tętna może służyć ustaleniu stopnia zaangażowania serca w wykonywanie danej czynności. Jeśli spokojnie maszerujemy, poziom tętna jest niski, jeszcze niższy, gdy siedzimy przez długi czas w jednym miejscu, a najniższy podczas snu. Tętno rośnie wraz z przyrostem intensywności. Jest naturalną i niemożliwą do oszukania wartością. Z tych wszystkich powodów tętno jest realną odpowiedzią organizmu na to, jakie zmiany zachodzą w nim podczas sportu. Tętno spoczynkowe, minimalne i maksymalne to terminy, które na stałe zagościły w świadomości wielu osób uprawiających sport, ale również zwykłych ludzi niemających ze sportem żadnego powiązania.
Jak działa optyczny pomiar tętna?
Optyczny pomiar tętna bazuje na pomiarze ciśnienia i objętości przepływającej krwi. Odbywa się to po zewnętrznej stronie nadgarstka za pomocą światła prześwietlającego naczynia krwionośne, znajdujące się tuż pod skórą oraz wykrywania zmian w odbiciu światła. W praktyce oznacza to tyle, iż określona liczba diod LED generuje światło, którego zachowanie na dalszym etapie jest mierzone. Zasada działania oparta jest na zmianie rozpraszania światła przy zmianie dynamiki przepływu krwi np. przy zmianie tętna lub ilości przepływającej krwi (pojemności minutowej serca).
Czy nadgarstkowy pomiar tętna jest dokładny i niezawodny?
Aktualnie najlepsze urządzenia optyczne mogą być niezwykle dokładnymi instrumentami ustalającymi wartość tętna, ale dzieje się tak, jedynie przy zachowaniu specyficznych warunków pracy takiego sprzętu. Optyczny pomiar tętna jest wrażliwy na wiele czynników dotyczących nie tylko jego wykorzystania, ale i samego użytkownika np. poziomu nawodnienia organizmu, koloru skóry czy przebytych chorób układu krążenia, a nawet temperatury ciała. etc. Firma Polar wyjaśnia ostatnią zależność następująco: urządzenie optyczne mierzy ilość przepływającej krwi w naczyniach krwionośnych znajdujących się w dwóch warstwach skóry: głębszej – warstwie podskórnej oraz płytszej – skórze właściwej. W niskiej temperaturze przepływ krwi do warstwy skóry właściwej jest minimalizowany celem utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. Efektem tego jest gorsza dokładność optycznego pomiaru tętna, gdy organizm nie jest rozgrzany. Przeciwnie dzieje się w przypadku, gdy ciało jest ciepłe – przepływ krwi kierowany jest do warstwy wierzchniej, co znacznie ułatwia pomiar tętna z nadgarstka. Końcową odpowiedzią na postawione pytanie mogą być dane opublikowane przez fińskiego producenta firmę Suunto: Technologia nadgarstkowego pomiaru tętna bardzo szybko się rozwija. Mimo to nie osiąga jeszcze dokładności pomiaru jak za pomocą pasa napiersiowego. Obecnie wyniki uzyskiwane przez najlepsze technologie nadgarstkowe przez 90% czasu nie odbiegają o więcej niż 5% od tętna mierzonego metodą napiersiową. Z drugiej strony, przy aktywności wymagającej nieregularnego ruchu ramion, o zróżnicowanej intensywności np. treningach interwałowych, crossficie czy sportach wykorzystujących nadgarstek jak tenis, urządzenie może być mniej dokładne. Wynika to z szybkiego i nierównego przepływu krwi i ruchu dłoni, który utrudnia prawidłowy odczyt optyczny. Jednak w okresach odpoczynku, wskazania urządzenia powracają do normalnego poziomu dokładności.
Jaka metoda pomiaru jest dokładniejsza: na klatce piersiowej czy na nadgarstku?
Na dzień dzisiejszy dokładniejszy jest pomiar tętna za pomocą pasów zapinanych na klatkę piersiową. Natomiast to, co przyniesie przyszłość skłania się ku temu, iż kiedyś obie metody zrównają się pod kątem rzetelności rejestrowania tętna. Już dzisiaj niektóre rozwiązania technologiczne napawają sporą ilością optymizmu. Na wyróżnienie zasługuje kilka marek. Polar za moduł pomiaru tętna wykorzystany w smart zegarku M600 oraz w najnowszym zegarku sportowym M430. Jest to jeden centralny czujnik oraz aż 6 diod LED podświetlających tkanki. Fitbit za wszelkie prace rozwojowe, które bezpośrednio wpływają na rozwój tego segmentu. Rozwiązania firmy LifeQ ze świetnym powodzeniem integrowane są w zegarkach TomTom: Spark, Runner i Adventurer. Z kolei marka Suunto współpracowała z amerykańskim innowatorem, firmą Valencell, a to zaowocowało pojawieniem się na rynku pierwszego zegarka sportowego firmy Suunto wyposażonego w funkcję optycznego pomiaru tętna – jest to model Spartan Sport Wrist HR. Czarnym koniem jest Philips wraz ze swoim działem zajmującym się technologiami optycznego pomiaru tętna. Od 2011 roku Philips stale rozwija autorskie rozwiązania, wynikiem czego jest stworzenie jednego z najbardziej dokładnych czujników na rynku. Innowacyjna jest tutaj budowa urządzenia, jak i algorytm mierzący wartość tętna na nadgarstku. Moduł Philipsa składa się z 2 diod LED, czujnika (detektora) i korygującego uzyskiwane dane sensora ruchu. Jego wysoką dokładność można sprawdzić m.in. w zegarku GPS ONmove 500 HRM Geonaute dostępnym w sieci Decathlon.
Jak zapewnić najlepsze działanie nadgarstkowego pomiaru tętna?
Nadgarstkowy pomiar tętna to łatwy i wygodny sposób monitorowania tętna. Dla osiągnięcia najlepszych wyników należy pamiętać o czynnikach, które mogą wpływać na jego pracę:
- Zegarek musi znajdować się bezpośrednio na skórze. Pomiędzy czujnikiem a skórą nie powinno być żadnego, choćby najcieńszego materiału;
- Być może będziesz musiał założyć zegarek na rękę nieco wyżej, niż w przypadku zwykłego zegarka. Czujnik odczytuje przepływ krwi przez naczynia krwionośne. Z im większej ilości tkanek może zrobić odczyt, tym lepiej;
- Pasek należy zapiąć w taki sposób, aby ciasno obejmował nadgarstek, ale nie uciskał. W przypadku gdy zegarek będzie się przesuwał po ręce w trakcie treningu, pomiar może być niedokładny;
- Najdokładniejsze pomiary czujnika tętna są przekazywane, kiedy użytkownik wcześniej przeprowadził rozgrzewkę;
- Optyczny pomiar tętna najlepiej sprawdza się w przypadku treningów statycznych lub charakteryzujących się jednorodnymi ruchami ręki. Przepływ krwi przez nadgarstek jest wtedy stabilny i niezakłócony. W przypadku aktywności, gdzie występują liczne, nieregularne wymachy rąk (np. tenis, squash czy trening na siłowni) pomiar może być zaburzony, co wynika z nierównego przepływu krwi w miejscu pomiaru;
- Czujnik optyczny nie zapewnia dokładnych odczytów tętna podczas pływania;
- Ciemniejszy kolor skóry i tatuaże mogą blokować światło i nie pozwalać na wiarygodne odczyty z czujników optycznych;
- U osób z chorobami układu krążenia optyczny pomiar tętna może generować błędne odczyty.
Możliwości wykorzystania optycznego pomiaru tętna nie dotyczą tylko wymienionych wyżej sektorów, jak zdrowie czy sport. Obecnie pracuje się nad wieloma ciekawymi rozwiązaniami, które z powodzeniem mogą znaleźć swoje zastosowanie w siłach zbrojnych do monitorowania funkcji życiowych żołnierzy, straży pożarnej czy nawet w grach komputerowych. W tych sektorach sprawa wygląda naprawdę ciekawie. Firmy pracują nad wykorzystaniem optycznego pomiaru w grach i w trakcie rozgrywki, kiedy to bohater sterowany przez gracza będzie musiał np. przypłynąć pod wodą jakiś odcinek, wstrzymanie oddechu człowieka wpłynie na tętno i to jego wartość zapewni informacje zwrotne dla gry, czy udało się to zrobić. Nowe technologie mogą odmienić wygląd dzisiejszych gier i zagwarantować zupełnie nowe doznania dla ich użytkowników.
Materiał opracowany na podstawie informacji zawartych na stronach: Polar, TomTom, Garmin, Suunto, Fitbit, Philips.
Warto przeczytać:
Lista urządzeń z pomiarem tętna na nadgarstku – przegląd rynku
Czyli sam sobie odpowiedziałes. Taki zegarek z czujnikiem odpada:
-Zadnego materialu pod czujnikiem.,
-ciasno zapiety pasek co po dluzszym dystansie bedzie kłopotliwe,
-A co z potem?
Nie kupowac! Moze kiedys…
Ja uważam że warto, precyzja pomiaru w przypadku biegów niewiele odbiega od paska hr, jeśli nie jesteś zawodowcem w zupełności wystarcza. Mnie osobiście drażnią paski, ich ciągłe pranie, pamiętanie o zawieraniu ze sobą itp. W przypadku pomiaru z nadgarstka wcale nie trzeba bardzo ciasno zapisać zegarka, pot nie wpływa na pomiar. Polecam poniższy test:
https://bieganieuskrzydla.pl/pomiar-tetna-z-nadgarstka-polar-m400-opaska-a360/
Dla pokazania zależności (różnic w jakości mierzenia) pomiędzy pomiarem tętna z klatki piersiowej, a pomiarem nadgarstkowym, dużo zrobiliśmy również przy okazji tego materiału:
https://bieganieuskrzydla.pl/polar-m600-jakosc-dzialania-pomiaru-tetna-nadgarstku/
Dzięki za komentarze i Wasze opinie!
Szkoda że autor nie wspomniał o marce Garmin, w końcu jest to jeden z czołowych i lepszych graczy na tym rynku. Posiadam 735xt z optycznym pomiarem tętna od 8 miesięcy i stwierdziłem że pomimo pewnych wad w postaci niewiele mniej precyzyjnego pomiaru tętna to wygodą użytkowania zdecydowanie nadrabia
Z pomiarem z nadgarstka to moim zdaniem nabijanie ludzi w butelkę. Jeśli twoje treningi biegowe opierają się ściśle o zakresy pulsu (a w drugiej kolejności tempa biegowe) to muszą być dokładne i nie ma zmiłuj, inaczej taki trening nie ma sensu. Jeśli trenujesz w oparciu o tempa biegowe to w zasadzie pomiar pulsu nie jest ci potrzebny, no może tylko do analizmy zmęczenia po treningu. Chociaż jeśli podczas intensywnego treningu pomiar z nadgarstka źle zbiera puls to co są warte takie dane na koniec??? Sprawa jest prosta, jeśli pomiar to z pasa piersiowego, albo dajmy se spokój z pomiarem tętna bo jakaś bzdura z tego wychodzi. I tyle w temacie.
Mam pas i zegarek czołowej firmy, podczas jednostajnego biegu na 10km zegarek zaniża tętno o ok 20 uderzeń, więc znacznie. Jeżeli zależy nam na kontrolowaniu stref tętna podczas biegu, musimy wziąć na to poprawkę. Natomiast w przypadku interwałów pomiar z zegarka nie ma żadnego sensu.
Ciekawi mnie skąd wiesz, że zegarek obniża Twoją prawdziwą wartość o około 20 uderzeń? Rozumiem, że liczba jest przybliżona i nie o nią mi dokładnie chodzi. Stosujesz dwa pasy napiersiowe podczas jednego treningu, dwóch różnych marek?
Ja testowałem z dwoma zegarkami na raz i pasem garmina. Wielokrotnie i w rożnych kombinacjach.
Przybliżony przykład z pomiarów po zakończeniu treningu, dokładnych danych już nie pamiętam:
Zegarek 1 średnia 170
Zegarek 2 średnia 160
Pas średnia 150
Jak widać każdy zegarek pokazuje co innego.
Te opaski pokazują przypadkowe losowe wyniki.
Jak ktoś jest „z grubsza ” zdrowy to się cieszy.
Jak nie jest zdrowy – to dowiaduje się mniej niż nic.
Przypadkowe? Absolutnie nie.
Niestety przy xiaomi moje biurko miało puls, więc niektóre marki nabijają w butelkę… Huawei pokazuje mi dokładnie z pulsyksometrem napalcowym…