O właściwym doborze butów do biegania, pronacji, nadmiernej pronacji i supinacji, oraz skutkach biegania w nieodpowiednim obuwiu treningowym rozmawiamy z Bartłomiejem Kusiakiem, Brand Trainer z ASICS Polska.

^{Na zdjęciu Bartłomiej Kusiak, Brand Trainer ASICS Polska}

Pronacja, nadmierna pronacja i supinacja – co to jest?

Bartłomiej Kusiak: Na samym początku chciałbym poinformować, że pronację posiada każdy. Myśląc o pronacji mówimy o ruchu stopy w stawie skokowym do wewnątrz, który obserwujemy podczas całej biomechaniki stopy. Najlepiej, aby ten ruch był jak najbardziej naturalny, bez żadnych mocnych odchyleń do środka bądź na zewnątrz. Wtedy możemy powiedzieć, że mamy do czynienia ze stopą neutralną. Sytuacja się komplikuje, kiedy zauważymy, że pronacja jest mocno pogłębiona, stopa mocno ucieka do środka, co oznacza, że mamy nadpronację. W tym przypadku łuk stopy jest mocno obniżony, zachodzi do nadwyrężenia mięśni stabilizujących stopę, mogą nastąpić kontuzje stawu skokowego, stopy oraz kolan. Osoby z nadpronacją potrzebują wtedy butów ze stabilizacją. Zjawiskiem odwrotnym do nadpronacji jest supinacja. W tym przypadku łuk stopy jest bardzo wysoki. Podczas fazy lądowania pięta mocniej uderza w podłoże pod większym kątem po zewnętrznej stronie. Dla takich osób rekomendowane są buty dla stopy neutralnej.

Pronacja zmęczeniowa – kiedy może powstać, jak ją leczyć?

Efekt pronacji zmęczeniowej wśród biegaczy będzie występować po dłuższym wybieganiu. Jest to rzecz bardzo naturalna i zauważalna kiedy mięśnie stabilizujące są już zmęczone. Pronacji zmęczeniowej nie da się leczyć, ponieważ nie jest chorobą. Natomiast możemy uniknąć mocnego uciekania stopy do wewnątrz wybierając buty ze stabilizacją.

Właściwy dobór butów biegowych. Kluczowe zagadnienia, co wziąć pod uwagę?

Zagadnień jest kilka, najważniejsze z nich to: masa ciała biegacza ( im cięższy biegacz, tym lepiej aby miał dużo amortyzacji pod stopą), doświadczenie biegacza ( doświadczony biegacz z reguły będzie wiedział, jakich butów potrzebuje, natomiast z początkującym biegaczem najlepiej przejść proces doboru obuwia krok po kroku, wtajemniczyć go w podstawowe informacje), kilometraż ( czy biegacz biega długie dystanse, czy krótkie, czy jest to bieganie treningowe, czy może treningowo – startowe, czy też typowo startowe z nastawieniem na dobry wynik), teren biegowy ( twarda nawierzchnia, mieszana nawierzchnia ), historia urazów biegacza (wtedy również warto zastanowić się nad butami ze stabilizacją) oraz najważniejszy, czyli typ stopy biegacza.

Czym różnią się buty dla nadmiernych pronatorów od obuwia neutralnego?

Buty dla nadmiernych pronatorów posiadają specjalne technologie stabilizujące, które przede wszystkim były ulokowane w podeszwie środkowej po wewnętrznej stronie. Często była to pianka większej gęstości wkomponowana w okolicach śródstopia. Jej zastosowanie było proste. Stopa przetaczając się do środka, była blokowana, dzięki czemu nadpronacja nie pogłębiała się aż tak mocno. Dodatkową technologią był system „Trusstic”, który stabilizował i ograniczał możliwość niepożądanych ruchów skrętnych. „Trusstic” to specjalny mostek zatopiony w podeszwie środkowej.

^{Premiera modelu ASICS GEL-KAYANO 30 (zdjęcie zrobione 29 czerwca 2023 r., Berlin)}

W sezonie jesień-zima 2023, a dokładnie od 1 lipca w butach GEL-Kayano 30 wprowadzamy nowy system stabilizacji dla nadpronatorów, dzięki któremu oprócz zachowania bezpieczeństwa biegacza, będzie on również odczuwał maksimum komfortu. W tej technologii znaczące będą 4 wymiary takie jak szerokość buta, długość buta, głębokość buta oraz 4 wymiar, czyli czas spędzony w nadpronacji. Tym razem zamiast twardszego materiału po wewnętrznej stronie podeszwy środkowej zastosowaliśmy bardziej miękką i bardziej responsywną piankę, które szybciej wraca do swojego pierwotnego kształtu.

Warto zaznaczyć, że buty biegowe zarówno neutralne jak i stabilizujące, możemy znaleźć w różnym przedziale cenowym i nie musimy od razu wydać na nie majątku, choć logicznym jest, że im droższe buty, tym obuwie będzie bardziej zaawansowane technologicznie.

Skutki biegania w nieodpowiednim obuwiu

Skutki mogą być różne i zależne od tego, jak bardzo biegamy/biegaliśmy w złych butach. Najczęstsze urazy to różnego rodzaju zapalania ( powięzi podeszwy czy rozcięgna podeszwowego), obrzęki piszczeli, skręcenie kostki, problemy z pasem biodrowo – piszczelowym, podsumowując kontuzje całego aparatu ruchu. Dodatkowo w źle dobranych butach możemy odczuwać dyskomfort, który może spowodować zaprzestanie biegania. Oprócz bolesnych skutków złego doboru obuwia jest fakt, że posiadając źle dobrane buty biegowe nasze wyniki będą gorsze. Aby tego wszystkiego uniknąć i biegać bez żadnych problemów, starajmy się dobierać buty do biegania odpowiedzialnie. Jeśli nie jesteśmy pewni, jaki mamy typ stopy, lub nie wiemy, jakie obuwie zakupić, warto udać się do sklepu specjalistycznego, gdzie ekspert sprawdzi nasz krok biegowy i dobierze odpowiednie buty.