Odciski, obtarcia, czarne czy schodzące paznokcie. Problemy biegacza?

polecane

Odciski, obtarcia, czarne czy schodzące paznokcie. Problemy biegacza?

Kamil Nowak
8 maja, 2017
Zdrowie

Odciski, obtarcia, czarne paznokcie – można tak wymieniać niemal bez końca. Co powinien robić biegacz, aby problemy ze stopami omijały go z daleka? Często biegacze nie zdają sobie sprawy z tego, że oprócz odpowiedniego przygotowania kondycyjnego powinni zadbać o stawy skokowe i stopy. I o tym wszystkim opowie podolog – Marta Sadura-Kwiędacz z Kliniki Rehabilitacyjnej Columna Medica.

Regularnie biegamy, szybko się regenerujemy, ćwiczymy nie tylko mięśnie nóg, ale również cały korpus i pozostałe mięśnie, które nie są bezpośrednio zaangażowane w trakcie biegu, zapominając jednak o kilku niuansach. To m.in. stopy i stawy skokowe, o które zazwyczaj nie dbamy i zajmujemy się nimi na szarym końcu. W zasadzie tylko wtedy, jeśli dotknie już nas jakiś problem, a domowe metody leczenia zawiodą. Czy wiemy, jak nazywa się „lekarz stóp”, który może szybko i profesjonalnie zająć się nami? To podolog. Jeśli nie będziemy dbać o stopy we własnym zakresie, to na pewno będziemy potrzebować pomocy podologa. W kontekście biegania i zachowania dobrego stanu stóp rozmawialiśmy z Martą Sadurą-Kwiędacz z Kliniki Rehabilitacyjnej Columna Medica.

Czy problemy stóp są częstą przypadłością biegaczy?

– To prawda, dolegliwości kończyn dolnych u biegaczy to częsta przypadłość – mówi Marta Sadura-Kwiędacz dodając: – Zdecydowana większość to schorzenia nabyte, nie wrodzone, wynikające z zaniedbania najprostszych metod pielęgnacji stóp, czyli usuwania narastającego naskórka, a także lekceważenie ucisku, jaki wywołują źle dobrane buty. To dwie główne przyczyny pojawiających się problemów. Najczęstsze dolegliwości biegacza to:

  • hiperkeratoza, czyli odciski, modzele i pękające pięty,
  • suchość lub nadmierna potliwość skóry,
  • wrastające paznokcie oraz opuchnięty wał boczny paznokcia,
  • zdeformowane paznokcie,
  • ciemne, czarne paznokcie.

Nieodpowiednio dobrane buty do treningu, zbyt długie paznokcie, technika a nawet budowa anatomiczna – czy to wszystko ma znaczenie?

– Oczywiście, nawet podstawowe metody pielęgnacji naszych stóp mają istotne znaczenie dla ich kondycji. Bardzo ważna jest codzienna obserwacja kończyn dolnych, szczególnie wtedy, gdy zakupimy nowe obuwie lub intensywnie trenujemy – podkreśla Marta Sadura-Kwiędacz. – Dlaczego? Najczęściej w tych okolicznościach pojawiają się pierwsze otarcia i drobne schorzenia, które nieleczone, mogą doprowadzić do poważnych problemów ze stopami. Obuwie dla biegacza ma kluczowe znaczenie. Powinny bowiem zapewniać odpowiednią amortyzację zgodnie z terenem, po którym biegamy, ponadto powinny być lekkie i przewiewne. Wskazane jest, aby wkładka w bucie była indywidualnie dopasowana do potrzeb każdej stopy. Dzięki temu unikniemy schorzeń związanych z układem ruchu oraz z więzadłami. Buty do biegania powinny zapewniać stabilność stawu skokowego. Równie istotną sprawą są odpowiednio przycięte paznokcie w stosunku do ich anatomicznego kształtu. Jak zatem dobrać idealny rozmiar? Przede wszystkim sportowe obuwie nie może być za małe (palce są ściśnięte lub podkurczone) ani też za duże (stopa w czasie chodzenia się przesuwa).

Inaczej ujmując przyczyny dolegliwości:

  1. Nieprawidłowe ukształtowanie stopy: wady wrodzone stóp, wady i zniekształcenia rozwojowe, wady nabyte u dorosłych oraz zmiany pourazowe, jako następstwa przebytych złamań i obrażeń stawów i tkanek miękkich stopy, nieprawidłowe warunki eksploatacji stopy np. podczas dużej ilości czasu poświęconego na bieganie lub inne, np. choroby układu naczyniowego. Skutki: zaburzenie równowagi pomiędzy poszczególnymi elementami stopy; przedwczesne powstawanie zmian zwyrodnieniowych stawów; ból i upośledzenie funkcji stopy; nieprawidłowe rozłożenie obciążeń w obrębie stopy w trakcie biegu; tworzenie się modzeli i odcisków;
  2. Nieprawidłowe warunki eksploatacji stopy: przeciążenia u osób z nadwagą, dźwigających ciężary oraz wykonujących pracę o charakterze stojącym lub wręcz przeciwnie, obciążanie układu dużą ilością przebytych kilometrów; nieodpowiednio dobrane buty do biegania (zbyt ciężkie, materiał nie przepuszczający prawidłowo powietrza do skóry stóp i oddający nadmiar ciepła w bucie, nieprawidłowy rozmiar i fason buta dla naturalnego fizjologicznego kształtu stopy;
  3. Inne przyczyny: choroby układu naczyniowego: obrzęki spowodowane niewydolnością krążenia żylnego oraz zmiany niedokrwienne powodowane przez choroby układu tętniczego; dna moczanowa.

Czarny paznokieć to niemal klasyk. Jakie są najczęstsze powody jego powstawania? Jak go bezpiecznie usunąć?

– Czarny paznokieć może być wynikiem uszkodzenia mechanicznego. Kolor czarny tworzy się z powodu wylewu krwi z uszkodzonego naczynia krwionośnego do warstw międzypaznokciowych. Płytka paznokcia zbudowana jest z warstw – komentuje Marta Sadura-Kwiędacz dodając: – Wylew krwi może nastąpić do różnych części paznokcia i do różnych warstw. Efekt – paznokieć robi się czarny. Jeśli chodzi natomiast o rozwiercenie paznokci to bezpośrednio po urazie jest to praktycznie niemożliwe z powodu dużej opuchlizny palca. Powstaje ona najczęściej w skutek urazu mechanicznego lub w wyniku dłuższego ucisku stopy. W tych okolicznościach wykonanie przewiercenia paznokcia wiązałoby się również z dotkliwym bólem. Można oczywiście starać się zmniejszyć dolegliwości za pomocą znieczulenia, jednak tym zajmuje się najczęściej lekarz chirurg, a nie pomolog.

Zwiększony kilometraż – czy to może być problem dla naszych stóp?

– Tak, zdecydowanie – stanowczo podkreśla Marta Sadura-Kwiędacz. – Profesjonalne przygotowanie, zbilansowana dieta, odpowiedni sprzęt oraz treningi wzmacniają stopy biegacza i uodparniają je na schorzenia, jednak długie dystanse zawsze wiążą się z ryzykiem wystąpienia otarć, pęcherzy i drobnych urazów, które często przeistaczają się w bolesny problem.

Problematyczna pronacja. Czy ten typ stopy może powodować więcej dolegliwości (w kontekście stóp i treningu)?

– O problemach z pronacją i supinacją zazwyczaj informują właśnie dolegliwości kończyn dolnych – mówi Marta Sadura-Kwiędacz. – Pronacja to ruch stopy do wewnątrz podczas przechodzenia stopy z pięty na palce, nadmierna pronacja destabilizuje krok. Łuk podbicia stopy łączy piętę z palcami i amortyzuje uderzenia, gdy więc ta równowaga zostaje zaburzona, zmienia się także biomechanika stopy. Zbyt wysokie lub niskie podbicie może wywoływać puchnięcie kostek przy intensywnym wysiłku, a stopa jest bardziej podatna na skręcenia, ponieważ niewłaściwe podbicie stopy powoduje często przesadne skręcanie jej do wewnątrz, co prowadzi do rozluźnienia stawów. Dolegliwości nasilają się zwłaszcza podczas biegania, kiedy obciążenia kończyn dolnych są największe – odczuwalne jest wtedy pieczenie w podeszwie, skurcze, ucisk w palcach albo szybkie zmęczenie stóp, oprócz tego tworzą się pęcherze i odciski, wrośnięte paznokcie lub ostrogi na piętach.

Jak dbać o stopy, aby jak najdłużej cieszyć się ich dobrą kondycją?

Profilaktyka i regularna pielęgnacja kończyn dolnych to dwa elementy, które pozwolą nam zminimalizować ryzyko pojawienia się problemów z naszymi stopami – podkreśla Marta Sadura-Kwiędacz. – Powszechnie wiadomo, że lepiej zapobiegać niż leczyć szczególnie, że otarcia i urazy często goją się długo i lubią nawracać. Dlatego też warto, aby każda z osób, która codziennie biega wiele kilometrów lub planuje wziąć udział w półmaratonie czy maratonie, odwiedziła gabinet specjalisty podologa. Podczas konsultacji lekarz oceni stan stóp i zaleci odpowiednią pielęgnację. Zmiana podstawowych nawyków, prawidłowe obcinanie paznokci, a także regularne zabiegi znacząco poprawią kondycję stóp.

Musimy jednak pamiętać, że na stan naszych kończyn wpływ mają również takie czynniki jak:

  • aktywny tryb życia, stały i systematyczny ruch;
  • utrzymanie prawidłowej wagi ciała;
  • gimnastyka i rozgrzanie stóp przed dłuższym biegiem;
  • zachowanie właściwej pozycji startu do biegu i również w trakcie biegania zachowanie prawidłowego ułożenia stóp;
  • odpoczywanie z nogami uniesionymi do góry po biegu;
  • unikanie przegrzewania (temperatura otoczenia, kąpiele);
  • wygodne buty, odpowiednie skarpetki (chłonące wilgoć/pot);
  • pielęgnacja codzienna i specjalistyczna.

Pytanie klucz. Kiedy należy udać się do podologa?

– Tak jak już wcześniej wspomniałam, warto zapobiegać niż leczyć, dlatego też wizyta u podologa powinna być naturalnym elementem dbania o zdrowie, szczególnie jeżeli regularnie biegamy – zaznacza Marta Sadura-Kwiędacz. – Takie konsultacje mogą odbywać się raz na rok lub częściej w zależności od tego, z jakim problemem się borykamy. Jeśli występują dolegliwości bólowe – warto skonsultować się ze specjalistą. Z doświadczenia wiem, że pacjenci próbują leczenia na własną rękę, co nierzadko kończy się dodatkowymi komplikacjami. Dlaczego? Z braku wiedzy na temat tego, co nam dolega. Złe metody leczenia mogą wydłużyć proces rekonwalescencji lub spowodować nawracanie choroby. Aby nie zaszkodzić sobie bardziej powinniśmy zatem ograniczyć się do podstawowych zabiegów higieny oraz skonsultować swoje dolegliwości z podologiem.

Często biegacze nie zdają sobie sprawy z tego, że oprócz odpowiedniego przygotowania kondycyjnego powinni zadbać o kondycję stawów skokowych i stóp. To przecież ta część ciała dźwiga ciężar całego ciała podczas biegu – mówi stanowczo Marta Sadura-Kwiędacz. – Dlatego też warto na początku sportowej drogi skonsultować się ze specjalistą, który oceni nasze stopy. Po dokładnej ocenie stanu klinicznego, lekarz dobiera odpowiedni zestaw zabiegów i środków pielęgnacyjnych, aby zmniejszyć lub wyeliminować zmiany patologiczne w ich obrębie. Podsumowując, biegacze często nie wiedzą, że odpowiedni wywiad i badanie podologiczne umożliwiają wczesne rozpoznanie zagrożeń i skierowanie pacjenta do odpowiedniego lekarza specjalisty, co zwiększa szansę zatrzymania dalszych patologicznych zmian w obrębie stóp.

Inną sprawą jest to, że wiele osób nie do końca wie, czym zajmuje się lekarz podolog i w jaki sposób leczy. Poniżej kilka zabiegów, które na co dzień wykonujemy w naszej klinice:

  • fachowe skracanie paznokci – krótko, ale racjonalnie do kształtu anatomicznego paznokcia. Nie wolno zbyt krotko obcinać paznokci lub zaburzać jego naturalny przyrost, czyli wycinać np. mocno boki paznokcia, nie zaleca się zbyt głębokiego podważania paznokci przy oczyszczaniu wałów paznokciowych;
  • zabiegi na paznokciach grzybiczych i zgrubiałych;
  • stopa cukrzycowa – profilaktyka i leczenie;
  • badania chorób płytki paznokciowej (mykologia);
  • zabiegi na paznokciach wrastających i wkręcających
  • odpowiednie ukształtowanie;
  • ortonyksja, dziedzina obejmująca klamry indywidualnie dopasowywane na stan wrastającego lub wkręcającego się paznokcia;
  • usuwanie hiperkeratoz, czyli zabiegi na zrogowaciałym naskórku (callositas); czasami tak silne potrafią spowodować dolegliwości bólowe, że uniemożliwiają prawidłowe stąpanie po ziemi. W skrajnych przypadkach unikamy bólu poprzez stawianie stóp w sposób bardziej komfortowy przez co, stopy mogą ulec deformacji włącznie ze stawami;
  • protetyka paznokci, czyli odbudowa paznokcia zastępczego;
  • zabiegi na pękających piętach;
  • porady ogólne i indywidualne.

Podsumowanie

Podolog występuje jako doradca, udzielając wskazówek dotyczących pielęgnacji stóp i nóg oraz stosowania specjalistycznych preparatów. Przede wszystkim jednak często pomaga w zapobieganiu występowania bólu. Tak więc, jeśli spotkają nas problemy związane ze stopami, warto zwrócić się do profesjnalisty i takiej osobie powierzyć nasze stopy. Czy Wy mieliście jakieś problemy ze stopami i regularnie biegacie? Jak poradziliście sobie z tym problemem? Podzielcie się swoją wiedzą i pozostawcie poniżej komentarz dla innych biegaczy – za wszystkie opinie z góry dziękujemy!

Autorem komentarzy jest Marta Sadura-Kwiędacz, podolog. Bardzo dziękujemy ekspertowi oraz Klinice Rehabilitacyjnej Columna Medica za wyjaśnienie czytelnikom wielu zawiłych kwestii związanych z problemami dotyczącymi stóp biegacza.

polecane

Dołącz do dyskusji, zostaw komentarz

  1. Wioleta pisze:

    Od ośmiu lat biegam w Vibram fivefingers. Zero odcisków, zero schodzących paznokci i jakichkolwiek innych problemów ze stopami od tego czasu – przypadek? Nie sądzę… 😀 😀 😀 A na zawodach naprawdę niewielu biegaczy w nich widzę. Zawsze zastanawiam się – czemu? W każdym razie – bardzo polecam!

Dołącz do dyskusji, zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Bronimy się przed SPAM-em. Uzupełnij pole:

Stopy biegacza bez kontuzji. Ortopeda przedstawia tajniki sztuki

Jak chronić stopy przed kontuzjami? Co może robić biegacz, aby wzmacniać i rozciągać mięśnie stóp? Dlaczego tak ważne staje się prawidłowe dobieranie butów do biegania? O wszystkich kwestiach związanych ze stopami biegacza opowie dr Mateusz Janik – ortopeda i traumatolog w Carolina Medical Center w Warszawie. (więcej…)