Bieganie w terenie wymaga perfekcyjnie dobranego obuwia, bowiem to ten sprzęt pozwoli stawić czoło przeciwnościom środowiska oraz wyjść cało z każdej opresji. Za jakimi modelami się rozglądać, aby uzyskać takie wsparcie? Jakie buty do biegania w terenie wybrać? Na co zwracać uwagę?

Wielu sportowców, którzy trenują od kilku lat stwierdza, że bieganie po asfalcie stało się dla nich nudne. Jeszcze z początku, gdy uczyli się stawiać pierwsze kroki, przebycie krótkiej trasy poprowadzonej okolicznymi drogami było czymś wielkim. Satysfakcja pojawiająca się po takim treningu dawała siły na kolejne wyzwania i motywowała do regularnego treningu. Wówczas o bieganiu myślało się praktycznie bez przerwy. Endorfiny uwalniały się w tysiącach jednostek i sprawiały, że na twarzy gościł uśmiech sygnalizujący spełnienie po zakończonym biegu. W tym czasie wydawało się, że ten stan będzie trwać wiecznie i nigdy nie przestaniemy kochać sportu. Jednak wraz z upływającymi latami coś się zmieniło, i to niestety na gorsze. Uległo nadpaleniu, żeby nie powiedzieć wypaleniu. Wspomniane nadpalenie spowodowało, że po bieganiu nie zawsze odczuwamy tyle radości, co kiedyś. A przecież robimy dokładnie to samo, co kilka lat temu.

Z czasem wszystko się nudzi. Traci swój magiczny blask i zmienia się na coś typowego. Natura zdaje się wiedzieć o tym, dlatego cztery razy do roku zmienia swoje oblicze. Zawsze na takie, które fascynuje i wprawia w zachwyt. Korzyści może być jeszcze więcej, a te nie muszą być wynikiem zmieniającej się pogody. Las jest piękny o każdej porze roku. Tak samo jak góry, które odciskają na podróżnych niesamowite wrażenia w każdym miesiącu. Bieganie w terenie daje zupełnie inne odczucia względem treningów pośrodku betonowego miasta. Wykraczając poza utarte biegowe ścieżki zdajemy się na własne umiejętności oraz sprzęt, który powinien zostać optymalnie dobrany względem warunków, w jakich przyjdzie się nam poruszać. Zaś codzienna rutyna wyparta zostaje przez nowe wrażenia będące następstwem przygód w wymagającym środowisku. Natura potrafi pochłonąć bez reszty i to jest w niej najpiękniejsze. Jeden trening w dziczy może przerodzić się w pasję biegowych wędrówek w nieznane. Ale, żeby wracać cało z takich wycieczek trzeba posiadać specjalne buty do biegania w terenie. Jednym z takich modeli jest Altra Running Olympus 3.0, który wyróżnia się kilkoma szczególnymi cechami. Co w nich jest takiego innowacyjnego?

Z nowatorską koncepcją amerykańskiego producenta obuwia biegowego spotkałem się we wrześniu 2017 roku. Buty spod znaku tej firmy świetnie wpasowują się w kulturę USA, gdzie wszystko musi być wielkie. To przede wszystkim oryginalny wygląd, który jest przeciwstawny do minimalistycznego obuwia, odróżnia firmę Altra od innych marek. Nieprzejmowanie się wielkością butów stało się także zalążkiem do wprowadzenia prawdziwej rewolucji w obuwiu sportowym. Każdy egzemplarz posiada niebywale szeroką cholewkę wykonaną w technologii Foot Shape, która pozwala zachować naturalne ułożenie stóp w jej wnętrzu. Kolejnym mocnym punktem Altry stał się tzw. „zerowy drop”. Technologia ZeroDrop odpowiada za przeniesienie fazy lądowania na palce oraz zmianę pozycji kręgosłupa, co minimalizuje występujące wstrząsy. Dodatkowo takie ułożenie ciała aktywuje ścięgna Achillesa oraz mięśnie łydek. ZeroDrop zwiększa więc bezpieczeństwo i odczuwalny w trakcie ruchu komfort. Zaś model Olympus 3.0 jest dedykowany do wojaży w terenie, co oczywiście przełożyło się na dodatkowe systemy wsparcia dla użytkownika.

Wyżej wymieniłem cechy, które są unikatowe dla Altry. Ale to nie wszystko, gdy sięgamy po buty do biegania w terenie. Nie bez przyczyny tego typu buty diametralnie odstają od miejskich odpowiedników. Pomijając to, że model Olympus 3.0 jest potężnym amerykańskim „krążownikiem”, to jego fundament pozostał bez zmian. Kluczową rolę odgrywa solidnie przygotowany bieżnik ułatwiający poruszanie się w trudnym terenie. Nie pominięto również wszelkich wzmocnień ochronnych dla stóp, aby w razie przypadkowych uderzeń o wystające na trasie przedmioty, skupiły na sobie siłę uderzenia. Ponadto język butów został zmodyfikowany i częściowo zintegrowano go z cholewką, po to żeby drobne elementy nie dostawały się do środka i nie podrażniały stóp. Tych specyficznych rozwiązań terenowych jest znacznie więcej i w dalszej części materiału po kolei będę je przedstawiać. Na końcu wystawię im opinię i odpowiem, czy faktycznie jest to dobra propozycja na biegi terenowe? Czy warto po nie sięgać, gdy zamierzamy biegać po trudnych trasach?

Osoby, które jeszcze nie miały do czynienia z butami firmy Altra, będą zaskoczone wielkością modelu Olympus 3.0. Jest to potężny but, który wygląda trochę groźnie i bardzo poważnie. Postrzega się go jako strasznie ciężkiego, topornego i wydaje się, że w nich na pewno nie biega się wygodnie. Ale tak jak wspomniałem, to tylko spostrzeżenia, bowiem prawda jest zupełnie inna. Otóż jasne, że są wielkie, ale dzięki temu ich amortyzacja jest na mistrzowskim poziomie. Jest jej tyle, że będzie to świetna propozycja dla biegaczy, którzy myślą o dystansach ultra i wymagają od butów dużego komfortu. Tego w tym modelu nie brakuje. Ale w pierwszej kolejności zacznę od omówienia cholewki, a do innych wątków jeszcze wrócę.

Niewątpliwie mocną stronę butów Olympus 3.0. jest cholewka, której walory docenić można zarówno podczas krótkich jak i bardzo długich wybiegań. Wszelkie łączenia materiałów wewnątrz butów zostały wykonane na tyle pieczołowicie, że nie ma mowy o podrażnieniach skóry, bynajmniej ja takiego nie doświadczyłem. Na pierwszy plan wysuwa się miękkość, która przyjemnie otula stopę, ale jej nie tłamsi. Taka też jest filozofia marki Altra, aby dać stopom więcej swobody i zachować ich naturalny kształt wewnątrz cholewki.

Ważną częścią cholewki jest siateczka, która w odbiorze stwarza wrażenie solidnej. Niewątpliwie wpływa na to fakt, że jest grubo tkana, zaś wszelkie newralgiczne miejsca dodatkowo zabezpieczono specjalnymi przeszyciami. W ten sposób zabezpieczona górna część butów jest odporna na wszelkie czynniki zewnętrzne. Mój testowy egzemplarz ciągle jest w świetnym stanie, choć nie oszczędzałem jego w trakcie wybiegań w lesie. W dalszym ciągu siateczka jest nietknięta i nie rozpruła się w żadnym miejscu.

W aktualnie panujących warunkach pogodowych nie było problemów z nadmiernym poceniem się skóry stopy, ale mam pewne obawy, że w cieplejsze dni taka konstrukcja ograniczyłaby przewiewność i usuwanie wilgoci. Ale to tylko domysły. Moje listopadowe i grudniowe treningi minęły pod znakiem wygody i dużego komfortu.

Cholewka wyróżnia się także dobrym trzymaniem stopy. Jej konstrukcja na wysokości śródstopia i dalej w stronę zapiętka pewnie trzyma stopę, która nie przemieszcza się wewnątrz tak wielkiego buta. Od góry nad stabilnością sprawuje pieczę zintegrowany z cholewką język, który optymalnie dociska stopę. Co ważne – sznurówki nie musimy mocno zawiązywać, aby całość nam zagrała. Materiał, z jakiego zostały wykonane dobrze się sprawdza w boju i nie rozwiązuje się w czasie treningu – nawet intensywnego.

Zapiętek butów Altra Olumpus 3.0 został wzmocniony przez pas gumy, na którym znajduje się logo firmy, nazwa modelu i informacja o kompatybilności butów ze stuptutami w systemie GaiterTrap. Zapiętek jest wykonany bardzo klasycznie, czyli zastosowano dookoła niego dużo pianki, zaś całość starannie obszyto. Wykorzystany materiał jest przyjemny w dotyku, a jego miękkość procentuje w trakcie długich biegów dużym komfortem dla ścięgna Achillesa i brakiem podrażnień tej części ciała. W efekcie takich instrumentów – kształtu cholewki, języka ze sznurówkami i zapiętka – stopa leży wygodnie, stabilnie, a w czasie biegu nie doświadczamy żadnym problemów.

Ostatnim aspektem, zanim przejdę do omówienia bieżnika i podeszwy, jest wygląd butów, który niestety nie powala. Mając w pamięci poprzedni test butów Altra modelu Timp spodziewałem się użycia jaskrawych kolorów, ciekawszych łączeń i większej śmiałości. Wcześniej recenzowane buty były pełne życia i przykuwały wzrok innych biegaczy, którzy mijali mnie podczas treningu. Oczywiście jest to kwestia subiektywna, a dla innej osoby takie łączenie kolorów może być piękne, ale każdy ma swój gust. Dla mnie Altra Olympus 3.0 w tej wersji kolorystycznej jest mało urodziwym butem.

Sercem butów jest gigantyczna podeszwa, która w swoich 33 milimetrach wysokości skrywa piankę EVA. To ona odpowiada za amortyzację butów i trzeba przyznać, że daje się ją odczuć przy każdym lądowaniu. Ale to nie wystarcza, aby w pełni wyjaśnić, dlaczego buty oparto na takiej konstrukcji. Altra zasłynęła tym, że każdy model ich butów wyróżnia się niebywale dużą ilością amortyzującej struktury. Jak już wspominałem wyżej, taka koncepcja wpływa na wygodę i komfort w trakcie biegu, ale te korzyści nie wynikają same z siebie. Są efektem tego, że zastosowana pianka przejmuje znaczne ilości wstrząsów wytwarzanych podczas biegu, co owocuje zachowaniem większej świeżości przez mięśni i stawy sportowca. To jest prawdziwy klucz do rozwiązania zagadki wyglądu tych butów. Altra stawia na komfort i bezpieczeństwo, przy tym nie przejmując się wielkością proponowanych butów. Ale trzyma rękę na pulsie w kwestiach wagi butów. Nawet tak wielki i toporny Altra Olympus 3.0 to w zasadzie tylko 383 gramy ciężaru – tyle ma egzemplarz w rozmiarze 46. A więc buty do biegania w terenie mogą być „optymalnie” lekkie i dobrze zamortyzowane.

Zastosowana technologia ZeroDrop powoduje, że trzeba się „nauczyć” w nich biegać, czyli stopniowo przyzwyczaić do nowego ułożenia ciała i trochę innej pracy łydek i Achillesa. Nie jest tak, że podczas pierwszego, drugiego czy trzeciego treningu będzie się nam wygodnie w nich biegać. To potrwa, ale pomocną rękę wyciąga producent, który podpowiada, jak to najlepiej wykonać. W pierwszym tygodniu biegać krótkie dystanse, w drugim i trzecim umiarkowane, zaś dopiero po miesiącu obycia z Altrą wpleść długie wybiegania wraz z mocnymi sesjami. Oczywiście to sugestia, u każdego może to wyglądać trochę inaczej. Z mojego punktu widzenia, który bazuje na wrażeniach po testowaniu modeli Olympus 3.0. oraz Timp, sądzę, że już po 5-6 sesjach buty ze stopami (i na odwrót) zaczynają współgrać.

Czy podeszwa zewnętrzna radzi sobie w każdym terenie? Jak dokładnie jest zbudowana? W modelu Altra Olympus 3.0 natchniemy się na podeszwę wykonaną w technologii Vibram. To oznacza, że w podeszwie zastosowano niebywale odporną na ścieranie gumę, której cechą jest także doskonała przyczepność do podłoża. Ale to tylko część prawdy, bowiem w niektórych miejscach na podeszwie użyto różne klocki – od miękkich po niebywale twarde.

Zastosowano aż trzy rodzaje klocków bieżnika – te najtrwalsze umiejscowiono na zewnętrznych krawędziach buta, w środkowej części są twarde, ale nie tak jak te na skraju, zaś w centralnej sekcji użyto klocki wykonane z miękkiej pianki. Gdy dotyka się ich można je swobodnie odkształcać. Zupełnie inaczej niż elementy będące na skraju butów, ponieważ te są praktycznie nie do ruszenia. Taka koncepcja trochę zastanawia, czy po przebiegnięciu dużej objętości kilometrów w tych butach, piankowe klocki się nie zetrą.

Niezbyt zbite rozmieszczone klocków sprawia, że samoistnie się one czyszczą, co przydaje się podczas treningów w trudnych warunkach. Błoto luźno odpada od bieżnika i nie ma potrzeby zatrzymywania się co jakiś czas, aby ręcznie oczyścić podeszwę. Jednak, gdy nazbyt zapędzimy się w błotniste rejony, mało agresywny bieżnik trochę się poddaje. Mówię tutaj o sytuacjach, gdzie na trasie jest bardzo dużo zalegającego błota. Miękka leśna ścieżka, która została porządnie zlana przez deszcz. Na takie trasy lepiej będzie wybrać inny model butów Altra z agresywniejszym bieżnikiem niż ten w Olympus 3.0. Natomiast nie można nic zarzucić koncepcji stworzenia takiego bieżnika, gdy chodzi o przyczepność na skalistym czy piaszczystym terenie. Guma Vibram gwarantuje także przyczepność na mokrych miejskich nawierzchniach, jak np. kostce brukowej czy asfalcie. Tuż po ulewie na tego typu nawierzchniach biegnie się pewnie i stabilnie, nie ma poślizgów. Generalnie jest to dość uniwersalny bieżnik, który sprawdza się w różnych sytuacjach.

Dla jakiego biegacza są to dobre buty do biegania w terenie? Dzięki ogromnej ilości amortyzacji jest to ciekawy wybór dla zawodników trenujących lub startujących na dystansach ultra, gdzie ważną kwestią jest utrzymanie komfortu. Model Altra Olympus 3.0 warto także zabierać na sesje w trudnym środowisku, ale lepiej unikać rejonów, gdzie zalega multum błota. Bieżnik na tego typu trasy jest niewystarczający. Z drugiej strony, jego uniwersalność sprawia, że gdy część biegu zostanie wytyczona po asfalcie, świetnie zadziała podeszwa Vibram, która zagwarantuje przyczepność i pewność podczas każdego lądowania. Co z ceną? Model Altra Olympus 3.0 niemało kosztuje, bo jest to 659 zł brutto. Można je nabyć na stronie sklepu TriCentre.pl. Czas na końcowe podsumowanie i wyciągnięcie opinii o tym modelu.

Podsumowanie

_{Autor: Kamil Nowak, kontakt: run@bieganieuskrzydla.pl; fot. archiwum portalu}